Yunan Mitolojisinde Yaratılış -Gaia ve Oğullarını Yiyen Baba
Yunan Mitolojisinde Yaratılış
Sümer, Mısır ve birçok mitolojilerde anlatılanlar gibi Yunan Mitolojisinde Yaratılış ’ta da her şeyden önce ”Khaos” vardı. Tanrılardan bile önce biçimsiz bir hiçlik ve boşluk evreni kaplamaktaydı. Evren uzun bir süre karanlığın, sessizliğin boşluğun ve sonsuzluğun içinde kalakalmıştı. Yüzyıllar uzun bir sessizlikle geçmiş ancak evrende bir güç doğmuştu. Bu güçle birlikte Ölüm (Erobos) ve Karanlık sevişecek ve sevgiyi doğuracaklardı. Ve sevgi doğumuyla birlikte Khaos’un düzensizliğine, karışıklığına; güzelliği getirmek için elinden geleni yapacaktı.
“Kara kanatlı gece
Karanlık, derin göğsüne Erebos’un
Bir yumurta bıraktı, mevsimler geçti
Ve sevgi doğdu birdenbire, özlenen
Parıldayan, altın kanatlı bir sevgi.”
Sevgi ilk olarak ışığı ve günü yarattı. Sonrasında sıra Khaos’un iç içe geçmişliğinden bir yeryüzü yaratmaya gelmişti. Gaia, Ana Toprak! Ölümsüzlerin zemini ve annesi olacak Gaia!
Ve Toprak Tanrıçası yalnızlıktan sıkılmış olacaktı ki kendisine eş Uranos’u yarattı, Gök’ü. Ölümsüz tanrıların yuvasını. Yüksek dağları yarattı sonra, sonra denizi yaratacaktı; ekin vermez denizi, azgın dağlarıyla şişen Pontos’u. Gaia yeryüzüne dair her şeyi kendi başına yaratmıştı.
Yeryüzü tamamlanmış ve gök yeryüzünü sarmak için böylelikle yerini almıştı. Gaia, Uranos onu sarsın diye yaratmıştı ve öyle de oldu. Onların aşklarından önce Okeanos doğdu, sonra Koios, Hyperion, İapetos, Theia, Rheia, Themis, Mnmosyne, Phoibe ve Tethys bunlardan sonra Kronos geldi dünyaya, babasının sonunu getirmeye…
Yunan mitolojisinde yaratılış ve yeryüzü böylelikle tamamlanıyordu. Ardından Kykloplar, belalı Arges gibi tek gözlü tanrıya benzeyen yaratıklar doğdu. Sonra ise; korku saçan üç oğulları Kottos, Briareus ve Gyes korkunç bedenlerinde yüz kolları vardı.
Gaia’nın İntikamı – Uranos ve Kronos
Uranos iğreniyordu oğullarından. Ki onlar doğmadan önce çıkmamaları için Gaia’yı zorluyordu. Gaia acısından inliyordu. Yine de Toprak Ana bir düzen kurmuştu kendi içinde, ak bir çelik yaratmıştı. Ve çektiği acılardan dolayı oğullarını kışkırtıyor ve intikam almak istiyordu.
“Benden ve azılı bir varlıktan doğan oğullarım,
Suçlu bir babanın cezasını verelim
Dinleyin beni, ne kadar babanız da olsa bu varlık
O’dur kötülükleri ilk tasarlayan”
Gaia’nın sözlerinden içinde olan tüm çocukları korktu, Kronos hariç. Ve kabul etti, intikam almayı. “Madem kötülüklerin tasarlayıcısı o, ben de seve seve acıtırım canını.“
Gaia sevindi, oğlunu pusuya yatırdı ve eline ak çeliği verdi. Ve yapması gerekenleri anlattı.
Uranos gecenin bir köründe tutkuyla Gaia’ya gelecek, toprağı saracaktı. Pusuya yatmış oğlu ise elindeki tırpanla babasının hayalarını kesecekti. Ve Gaia’nın söylediği gibi oldu. Kronos intikamlarını almıştı, kesip arkasında bir yere attı, babasının erkekliğini.
Ancak Gaia’nın hesaba katmadığı bir şey olmuştu. Bir zamanlar sevgilisi; şimdi ise düşmanı olanın erkekliği ve kanları saçıldı hayalarının içinden; toprağa karıştı. Toprak Erinyslere, öç tanrıçalarına, devlere ve yeryüzüne yayılan orman perilerine gebe kaldı, yarattı.
Yunan Mitolojisinde Yaratılış – Afrodit’in Doğuşu
Toprağa saçılan kadar denizde nasibini alacaktı, tanrının uzvundan. Denizler köpürdü ve güzeller güzeli, ölümsüzlerinde ölümlülerinde akıllarını başlarından alacak Aşk ve Kahkaha Tanrıçası Afrodit doğdu, denizden. Bu deniz Kıbrıs’ın deniziydi. Kytheralı veya Kıbrıslı dediler O’na. Doğar doğmaz peşine Eros ve Himeros düşmüştü. Bu yüzden onun temsilinde kaldı sevişmenin, aşkın, cilvenin tadı.
Hesiodos destanında Afrodit köpüklerden gelendir. Homeros’un İlyadası’nda ise; Zeus ve Dione’nin kızıdır.
Çocuklarını Yiyen Baba – Kronos
Uranos’un oğullarından tiksinmesinin yanına bir de nefreti eklenmişti. Ve titan diyecekti, Gaia’nın çocuklarına. Gün gelecekti, intikamını alacaktı. Ama Uranos’un intikamına gerek dahi kalmayacak çünkü Kronos’un oğlu Zeus dedesinin intikamını babası gibi alacaktı. Kronos kızdığı babası yerine geçecek, Zeus ise hem kardeşlerinin hem de kendisinin babasından kurtuluşu olacak ve ‘Olymposluların Baş Tanrısı’ ilan edilecektir.
Kronos ve Rheia birlikte olmuş ve birlikteliklerinden Demeter, Hestia, Hera, Hades, Poseidon son olarak da Olymposlu tanrıların babası olacak Zeus doğmuştu.
Gaia ve Uranos, Kronos’a bildirmişlerdi: Oğlu Zeus O’nu tahtından edecek ve felaketi olacaktı. Kronos bu yüzden yiyordu ilk çocuklarını, felaketi olmasınlar diye. Rheia yas içindeydi ve anne babasına yalvardı çocuklarını kurtarmaları ve onları gizli doğurabilmek için. O da annesi gibi öç almak istemişti sevgilisinden, hem kendi hem de çocuklarının adına. Annesi ve babası Rheia’ya yardım etmeyi kabul ettiler.
Yunan Mitolojisinde Yaratılış – Zeus’un İntikamı
Son oğlu Zeus’un doğacağı gün Rheia’yı Girit’te Lyktos’a götürdüler. Zeus doğdu ve Toprak Tanrıçası aldı torununa sakladı gecenin karanlığında, Diktos tepelerine. Bir mağarada saklanıyorlardı. Kronos geldi, Toprak ana planlamıştı yine her şeyi. Bir taşı beze sarıp, oğlu diye verdi Kronos’a. O da alır almaz indirdi oğlu diye, koca taşı midesine. Fark etmedi titan, oğlunu değil de bir taşı yuttuğunu ve felaketini getirecek olanın büyüyüp; onu tahtından edeceğini. Zeus büyüdü, gücüyle dikildi babasının karşısına. Yenildi Kronos, oğluna. Ve kustu bir bir yuttuğu çocuklarını, ilk kustuğu da son yuttuğu taş oldu. Böylelikle kurtardı kardeşlerini Zeus. Kardeşleri de unutmadılar Zeus’un bu iyiliğini ona gök gürültüsünü, yıldırımı, şimşeği verdiler. Ve Zeus ölümsüzlerin ve ölümlülerin kralı oldu. Artık Olymposlular Çağı başlayacaktı.
Kaynakça:
- Hesiodos – Theogonia
- E. Hamilton – Mitologya
- Homeros – İlyada
