Tanrıça Hekate ve Yunan Teslisi – Büyü ve Ay Tanrıçası
Tanrıça Hekate ay, gece ve büyü tanrıçasıdır. Titan soylu Perses ve Asteria’nın kızıdır. Tanrıça’nın başlıca kült merkezi Türkiye’de Lagina Antik Kenti’dir. Yunan mitolojisinde ve Neopaganizm’de Hekate; yeraltı ve yeryüzünün, bereketin, cadılığın ve bitkilerin temsili gibidir.
“Phoibe Koios’la gerdeğe girdi
Leto ve adı güzel Asteria’yı getirdi dünyaya
Perses sarayına götürdü bir gün
Ve sevgili eşi oldu onun
Ve Asteria Hekate’yi doğurdu,
Ölümsüzlerin saygısı büyüktür O’na,
Bütün yeryüzünde kurban kesen her ölümlü
Hekate’nin adını anar yakarışlarında,
Kimin dileğini iyi karşılarsa o tanrıça.
Onun elde edemeyeceği bir şey yoktur
Ona bütün mutlulukları vermek elindedir
Ünlü Gaia ve Uranos’un çocukları
Kendi paylarından pay vermişlerdir ona
Kim hoşuna giderse Hekate’nin
Yardım görür ondan.
Meydanlarda kalabalıklar içinde
Kimi isterse onu aydınlatır Hekate.” -Hesiodos
Yunan mitolojisinde çok fazla adı ön planda olmayan Hekate, Erken Hıristiyanlık Dönemi’nde çok tanrılı inanışın hakim olduğu dönemden daha fazla adından söz ettirecektir. O’nun asıl yüceliğini bilenler için “her şeyin annesi” olan Şifacı Hekate, Hıristiyanlık döneminde tüm olumsuz anlamların üstünde toplanmasıyla Cadıların Tanrıçası ilan edilecektir. Ve böylelikle tüm cadı ilan edilenlerin annesi olarak, kötü bir ruh olarak asıl döneminden daha fazla adından bahsedilecektir.
Tanrıça Hekate ’nin Sembolleri
Tanrıça Hekate’nin sembolleri; köpek, ay, meşaledir. Büyücülük Tanrıçası olduğundan çoğu kez hançer de sembolü olarak ele alınmaktadır. Ancak hançer şiddet içeren bir metafordan ziyade ilaç yapımı için bitkilerin kopartılmasına yardımcı bir araç şeklinde kullanılmaktadır.
Hekate resmedileceği zaman yılan metaforuna da sıklıkla başvurulur. Bunun sebebi ise; eski çağlardan beri yılanların ruhani varlıkları görebildiğine inanılmasındandır. Hekate’de yılanlar gibi ruhları görebilir. Çünkü o; hem yeryüzünün hem de yeraltının Tanrıçası’dır.
Zeus dünyayı kardeşleri ve kendisi arasında paylaştırırken; kendisine gökyüzünü, Poseidon’a denizleri ve Hades’e yeraltını bahşetmiştir. Ancak Tanrıça’ya bu üç alanda da yetki verir. Bu sebeple de o her şeyin annesi olarak ele alınmaktadır. O yeraltı ve yeryüzünde bir köprü görevi görür. Nitekim bunu Persephone ve Hades Hikayesi’nde de görürüz. Mitolojinin en kült hikayelerinden biri olan anne kız hikayesinde Anne Demeter, kızını Hekate’nin meşalesini yakması ve Demeter’e yardım etmesiyle bulur. Hekate aydınlık getirendir, bilgeliğin sembolüdür.
Yunan mitolojisinin kaynakları Homeros ve Hesiodos destanlarıdır. Ancak Homeros Hekate’den hiç bahsetmemiştir. Hesiodos ise; çok az bir yerde kendisini ele almış ancak Tanrıça’dan bahsettiği pasajlarda onun iyiliğini ve kudretini fazlasıyla vurgulamıştır.
Yunan Teslisi ve Ay’ın “Kadınlığın” Evreleri – Artemis, Selena ve Hekate
Çoğu din ve mitoloji de üçlemelerin, teslislerin yeri önemlidir. Hintlilerin Trimurti’si “Brahma, Vişnu, Şiva”, Hıristiyanların “Baba, Oğul ve Kutsal ruh”, Mısırlıların “İsis, Osiris ve Horus” en bilinen üçlemelerdendir. Yunan Mitolojisi’nde ise; en bilinen üçleme Ay’ın tanrıçaları olarak Artemis, Selena ve Hekate üçlemesidir.
Hekate’ye üç vücut anlamına gelen “Trimorphis” de denmektedir. Ve çoğu zaman üç suretli olarak resmedilir. Böylelikle Yunan teslisi inancını da doğurmuş olacaktır, Tanrıça Hekate’nin temsili…
Bir diğer Ay tanrıçaları Artemis ve Selena’dır. Bu üç Tanrıça temsil ettikleri gibi Ay’ın döngülerini oluştururlar. Ay üç evreden geçmektedir. Bu döngü hilal ile başlar, dolunayla devam eder ve en sonunda karanlık ay olarak başlangıç için hazırlanır.
Ay, kadınlığı temsil etmektedir. Ve Artemis, Selena ve Hekate üçlemesi de kadınlığın evrelerini temsil eder. Artemis, genç kadınlığı; Selena, anneliği; Hekate ise büyükanneliği, bilgeliği sembolize etmektedir. Genç kadın anne olur, anne ise yaş aldıkça bilge bir büyükanneye dönüşür. Ve bu döngü böyle devam eder.
“Gecelerin ve karanlıkların kızıydı…
İsmi “en parlak olan” anlamına gelirdi.
Anaerkil Anadolu’nun en önemli ana tanrıçalarından biriydi.
Ay tanrıçasıydı…
Milyonlar ona tapardı.
Yunan mitolojisine ise; Anadolu’dan geçmişti.
Sonra ünü tüm akdenize yayıldı.
Frigler Pessinus dediler ona.
Atinalılar Minerva…
Kıbrıslılar Venüs…
Giritliler Diana…
Sicilyalılar Proserpine…
Elevsisliler Ceres…
Mısırlılar ise İsis…”
Lagina Antik Kenti
