Devi-Kali
Mitoloji

Hint Tanrıçaları – Yaratıcı Enerji Şakti ve Devi Tezahürleri

Hint Tanrıçaları

Bir kısır bir sayıdır. Sadece ‘bir’ olduğunda aşk olamaz, özlem olamaz, birleşme olamaz. Bir ilişkiyi şekillendirmek için ikiye ihtiyaç vardır. Diğeri olmadan kendi’nin, öz’ün bir anlamı olmaz. Özün bir anlam ifade edebilmesi için mayaya ihtiyaç vardır; maddeye, söze, dünyaya… Ruhun dinginliğinin bir anlam ifade edebilmesi için enerjinin hareketliliği gerekir. Bu enerji Tanrıça Maya’dır, tüm hayallerin biçimlenmiş hali. Şakti’dir, yani enerjinin kişileştirilmiş hali. Devi’dir yani ruh kadar kadim ve sınırsız ilktir. Zaman, mekan ve insanların kanaatlerine göre Kali kadar vahşi ve korkunç, Parvati kadar nazik ve evcil…

O Şakti ki, Şiva’nın kendisini uzaklaştırdığı dünyadır. Tanrıça onun gönlünde aşkı kıpırdatarak gözlerini açacak, dünyaevi hayatın parçası olmasını sağlayacaktır. Aşk, içteki kutsal ile dıştaki kutsalı birbirine bağlayacaktır. Bunu izleyen özlem ve buluşma tüm varlığı geçerli kılacaktır.

Vedik, Puranik ve Hint Destanlarında da eril figürler ön plandadır. Ancak yazıtsal ürünlerin başından itibaren belli başlı Hint tanrıçaları figürleri ele alınmaktadır ve etkilerini Tantrik metinlerinde ortaya çıkışıyla daha da arttıracaklardır.

Hint Tanrıçaları : Tanrıça Devi (Mahadevi)

hint tanrıçaları

Hint Tanrıçaları ‘ndan Devi, Hinduizm’in ‘İlahi Annesi’ gibi kabul edilir. Tanrıça Devi, bir yanıyla besleyici, koruyucu, merhametli iken; diğer yanıyla acımasız, kötü niyetli ve yıkıcıdır. Devi’nin başlıca görevlerinden biri yaratılışı uğursuz güçlerin şiddetli saldırılarından esirgemek ve korumaktır.  

Bu yüzdendir ki çoğunlukla insan kellelerine basarken veya insan kellelerinden bir kolye takmış olarak tasvir edilir. Kelleler her zaman bıyıklı erkek kelleleridir. Bıyıklı erkek kellesi egoyu temsil eder. Ego dış dünyadan onay ve tasvip arar. Bu onay ihtiyacı, kişinin nihayetsiz ve geçici olanı anlayamamasındandır. O kendini bulma yolculuğundayken İlahi Ana Tanrıça onu doğurganlığı ile besler. Ancak kişi onun doğurganlığını denetim altına almaya teşebbüs ederse; Hint Tanrıçaları ‘ndan Mahadevi vahşice vurup, kişiyi devirir.

Mahadevi, evreni yaratan, koruyan ve yok eden en üstün güçtür. Brahmavidya olarak anılan en yüksek zekadır . Mahadevi, evrenin ruhu ve evrenin kendisidir. O zenginlik, ilim, barış, iman, metanet, şöhret, tevazu ve merhamet kaynağıdır.

Hint Tanrıçaları ‘ndan Tanrıça Devi kimi mitlerde Şiva’nın karısı veyahut öteki yarısı olan Şakti, Kali, Durga olarak da betimlenir. Tüm tanrıçaların kendine özgü karakterleri ve özellikleri vardır. Ve bu tanrıçalar Ana Tanrıça’nın enkarnesi olup, yeryüzüne yeniden gelmesiyle bedenlenmiş halleri olarak tasvir edilir.

Hinduların Tanrı ve Tanrıça Teslisi

Hint trimurtilerinden biri olan Brahma, Vişnu ve Şiva üçlemesinde onların dişil yönüne denk gelen, bazı anlatılarda karıları olarak betimlenen tanrıçalar vardır. Tanrıların diğer yanları olarak betimlenen yönleri Saraswati, Lakşmi ve Parvati’dir. Kutsalın erkek biçimleri yaratmak, yaşatmak ve yok etmek ile ilişkilendirilirken; kutsalın dişi figürleri bilgi, zenginlik ve gücü simgelemektedir.

Hint Tanrıları yapar, Hint Tanrıçaları zaten olandır. Tanrılar etkendir, tanrıçalar edilgen. Tanrıçalar bilgi, zenginlik ve gücün kendisidirler, tanrılar ise; bilgili, zengin ve güçlü. Böylece kutsalın eril biçimi (Puruşa) özneyi temsil eder, yaşama karşı hassas olan ve yaşama tepki veren. Kutsalın dişi biçimi  (Prakriti) ise; nesnedir, yaşamın kendisi.

Hint Tanrıçaları : Saraswati

Bilginin cisimlendiği Hint Tanrıçaları ‘ndan, Saraswati’dir. Bilgi ve ilham veren dünyadır. Kimseyi cezbetmesine gerek yoktur, sade beyaz bir giysiye sarılır. Onu arayıp bulmak gerekir. Konsantrasyonun sembolü sayılan bir balık ve karışmış süt ile suyu birbirinden ayırma yeteneğine sahip olduğuna inanıldığı için zihinsel ayrımsama gücünün sembolü olan erkek bir kaza biner. Dört elinde lavta, kitap, kalem ve tesbih tutar. Elde edilmesi zor da olsa ebediyen vefalı olan Saraswati bütün cevapları kendinde barındırır.

Kimi anlatılarda Brahma’nın karısıdır. Kimi mitlerde ise; Devalar ve asuralarla birlikte yarattıklarının arasında bulunan kızıdır. Her halükarda Brahma’nın dişil yönünü temsil eder.

Hint Tanrıçaları : Lakşmi

Mücevherler ve kırmızılar içinde bir nilüfere oturmuş, elinde tahıl ve altınla dolup taşmakta olan bir çanak tutan Lakşmi, kültürün doğadan hasat ettiği zevki, bolluğu ve gücü somutlaştıran zenginliğin tanrıçasıdır. Büyüleyici ve kaprislidir. Ona tutunabilmek sürekli bir mücadeledir. Nadir ve kıymetli olan beyaz filler ona sular sunarak selam verirler. Yanında ikiz kız kardeşi Hint Tanrıçaları ‘ndan fakirlik, kavga, talihsizlik tanrıçası Alakşmi bir baykuş kılığında oturur ve kabul görmeyi bekler.

Yaratıcı Enerji – Tanrıça Şakti

Şakti, çoğunlukla Ana Tanrıça Devi’nin bir görünüşü olarak kişileştirilen yaratıcı enerjidir. Tantrik metinlerinde ilhamı olan Şakti; dünyadır, maddedir, prakritidir…

Şakti’nin ise; en bilinen enkarneleri Parvati, Durga ve Kali’dir.

Hint Tanrıçaları : Parvati

İnsanlara yiyecek temin eden, şevkatin ve merhametin tanrıçasıdır. Bir diğer adı da Gauri olan tanrıça açık tenlidir, evli kadınlar gibi yeşil giysiler giyer, yeşil halhal takar. Parvati Şiva’nın sol kucağında oturur ve Şiva’nın ilgisinin zevkini çıkarır. Parvati’deki cinsellik ve şiddet ailesinin ihtiyaçlarını karşılamak için vardır. O ehlileştirilmiş doğadır. Şiva’nın dişil yönden yoksun olması, onu güçsüz kılmıştır. Parvati’yle buluşmasından sonra gücünü kazanmıştır. Siyah, çıplak  ve kana susamış Kali’nin tam tersidir.

Tanrıça Durga

Devi’nin ve Şakti’nin cisimleşmiş halidir. Hem evcildir, hem savaşçı. Mağlup edilemezdir. Hem evi kurandır, zevki sağlayandır, çocukları doğurandır, yiyecek verendir. Hem de savaşa giden, öldürendir. Kendine itaat edenleri savunur, meydan okuyanları ise; yok eder. Ormanlar kralı aslanı terbiye ederek ona biner, saçlarını hiçbir zaman toplamaz.

Durga en fazla tapınılan tanrıçalardan biridir. Dünyada çeşitli biçimler almış kötülüğü öldürmek için gelen gizem ve kozmik yanılsama tanrıçasıdır. En önemli kahramanlığı kimsenin öldüremediği korkunç şeytan Mahişa-asura’yı öldürmesidir. Mahişa’nın Brahma’yı, Vişnu’yu, Şiva’yı bile gökyüzünden kovduğu söylenir.  Tanrılar çaresizlik içinde güçlerini birleştirerek Tanrıça Durga’yı Mahişa’yı öldürmesi için yaratmıştır.

Tanrıça Kali

Kali’nin kana susamış, çıplak, tüm bağlardan kurtulmuş biçimi Tanrıça’nın, tanrının onu umursamadığı zamanlardaki vahşi halini gösterir. Kali doğayı temsil eder, disiplinin yerini tutkulara bıraktığı ve toplumsal dokunun çöktüğü zaman kültürü boğabilecek bilinçsizliğinin en karanlık molasıdır.

Kali “siyah olan” Tanrıça Devi’nin karanlık tarafı, Parvati’nin öfkesidir. Kali, şaraba ve hayvan kanına susar. Ölü olduğu halde onunla cinsel birleşme halinde betimlenen kocası Şiva’nın bedeni üzerinde çılgınca dans eder.

Hint Tanrıçaları ‘ndan Kali, her şeyi tüketen, kaçınılmaz, yiyip ve bitirici unsur olan zamanın Sanskritçe ‘Kala’ kelimesinin dişil formudur. Şiva’nın dansı ebedi kozmik zamanken, Kali’nin dansı ölümle son bulan dünya evi zamandır.

Kocası Şiva gibi yok edici olan Kali, insan kafalarından oluşan bir gerdanlık takar. Şiva’nın onunla cinsel teması doğurganlığın ve ölümün yaşam döngüsünün gerekli bir parçası olduğunu ima eder.

Hint Tanrıçaları : Çinnamastika

Hint Tanrıçaları ‘ndan  Çinnamastika, rasa’yı yani hayat suyunu cisimleştiren Tantrik bir tanrıçadır. Yeni bir hayat ancak rasa sevişme sırasında akınca yaratılabilir. Hayat ancak rasa yiyecek olarak tüketildiğinde devam edebilir. Yiyecek üretebilmek için başka bir hayatın rasa’sı talep edilir.

Çinnamastika, sevgilisinin üzerine otururken, kendi kafasını koparmış olarak resmedilir. Kafasını kopardığı yerden hayat suyu akmaktadır. Prakriti (dişil) sevgilisinin üzerine oturarak Puruşa’yı (eril) hayatı paylaşmaya, böylece yeni bir hayat yaratmaya zorlar. Prakriti kendi başını kesip, kanını içerek Puruşa’ya başka bir yaşamı tüketmeden bir yaşamın sürdürülemeyeceğini hatırlatır. Dünyayı döndüren şey, rasadır.

“Tantra simyadır, suyun ya da rasa’nın istenen yönde akmasını sağlama sanatıdır.”

Gangadhara

Devalar nehir tanrıçası Ganga’yı (Ganj Nehri) toprakları basması için yolladıklarında Şiva, Ganga’yı keçeleşmiş, yılandan saç bukleleri ile arasına hapsetmiştir. Ganga duyuları istila eden rasa’nın tezahürüdür. Şiva’nın keçeleşmiş saçları, bunun olmasını engelleyen yoganın mutlak zihinsel disiplinini temsil eder.

İndrani

Deva tanrısı ve kralı olan İndra’nın eşidir.  Hint Tanrıçaları ‘ndan kıskançlık ve gazap tanrıçasıdır. Binek hayvanı fildir. Dört kollu ve bin gözlüdür. Ten rengi kırmızıdır. Ellerinde mızrak ve şimşek tutar.

Svaha

Hint Tanrıçaları ‘ndan ateş, evlilik, yaşam, annelik tanrıçasıdır. Agni’nin karısıdır. Bir kurbanın ateş ritüeli sırasında Svaha’nın adı anılmazsa o duaların kabul olmayacağına inanılır.

Kaynakça:

  • Dünya Mitolojisi – David A. Leeming
  • Hint Mitleri – A.L. Dallapiccola
  • Mit ve Mitya – Devdutt Pattanaik
  • Rigveda – İş Bankası
  • Hint Felsefesinin Temelleri – Korhan Kaya
  • Omar Garrison – Tantra Seks Yogası