Ayurveda Öğretisi – Yaşamın Beş Unsuru ve Üç Dosha
Ayurveda Öğretisi
İnsanoğlunun bozulmalara ve hastalıklara maruz kalan tarafı, zihin ve beden bütünlüğünün bozulmasıdır. Onun bölünmesi çeşitli hastalıkları ortaya çıkarır. Bu bütünlüğü yeniden kazanma ve koruma sanatı Ayurveda Öğretisi ‘nin merkezidir.
Ayurveda, Hindistan’ın alt bölgelerinde 3000-5000 yıl önce ortaya çıkan bir tedavi sistemidir. Asya Kıtası’nın özgün meditasyon, yoga ve astroloji sistemlerini de üreten kadim, büyük bilgeler tarafından kurulmuştur. Ayurveda Öğretisi ’nin hem ruhsal hem de pratik bir temeli vardır; ruhsal temel, pratik olanı doğurur. Ayurveda’ya göre insanlarda üç beden veya alan vardır: fiziksel, latif ve nedensel. Modern Batı tıbbında bunlar; vücut, zihin ve ruh olarak isimlendirilir. Ayurveda sistemi, sağlığın bu üçlünün bütün parçalarının uyum içinde işlemesi olduğunu vurgular.
Yaşam Döngüsünün Beş Unsuru
Ayurveda Öğretisi’ne göre maddi dünyadaki her şey beş unsurun kombinasyonlarından oluşmaktadır: Boşluk (Akasha), Hava (Vayu), Ateş (Tejas), Su (Jala) ve Toprak (Prthivi). Bu beş unsur görünmeyen ve farklılaşmamış olan yaratıcı prensibin görünümleridir ve ondan türerler.
Beş unsuru dengede tutmak zihin ve beden bütünlüğünü korumada anahtar rol oynamaktadır. Ayurveda Öğretisi, beş unsurun her bireyde farklı kombinasyon ve oranlarda bir araya gelerek, unsurların birleşiminde ve dengeye giden yollarında her bir kişiyi biricik kıldığını kabul eden bir sistemdir. Bu farklılıklar kabul edilmeli ve bunlara saygı gösterilmelidir. Kişi içinde bulundurduğu unsurlarla biriciktir ve diğerlerinden farklıdır. Bu farklılığı göz önünde bulundurarak kendine yönelmesi kişinin iyileşmesinde veya sağlıklı olabilmesindeki temel şartlardan biridir.
“Ayurveda’nın beş unsuru, içimizde hükmünü icra eden doğa güçlerinin kendisidir.”
Bütün yapabildiğimiz doğanın kanunlarına uygun şekilde dengeli bir hayat yaşayarak doğaya yardım etmektir. Ayurveda Öğretisi ’nin mesajı, bireyin doğayla uyum sağlanması gerektiği yönündedir.
Ayurveda Öğretisi sık sık, sağlığı kazanma ve koruma sistemi, “yaşamın bilimi” olarak anılır. Fakat sağlık nihai amaç değil, ruhsal büyüme için gerekli bir araçtır. Hayatın amacı sadece yaşamak değil, hayatın gerçek anlamını yakalamaktır. Eğer kişinin sağlığında bir problem varsa bireyin vücuttan bağımsızlaşma kabiliyeti sınırlanır.
“Zihin-vücut kendi kendini iyileştirecek zekaya sahiptir.”
Ayurveda Öğretisi Tarihi
Geleneksel Ayurveda Öğretisi bilgisi rishilerin, Hindistan’ın bilge rahiplerinin, büyük bir arzuyla aradıkları bilgiyi elde etmek için ihtiyaç duydukları huzur ve berraklığı bulmak amacıyla kendilerini uygarlıklarından geri çekmeleri gerektiğini fark edişlerini anlatır. Uzaklığı belirsiz bir geçmişte, bu kültürde ortaya çıkan rishiler, hastalık ve onun insan hayatına etkisini ortaya koymak için Himalayaların eteklerinde toplandılar. Sadece insan ırkından değil, bütün canlılardan hastalığı kaldırmak istiyorlardı ve bu yüzden de hep birlikte meditasyon yaptılar. Bu meditasyonların berraklığı sonucunda Ayurveda Öğretisi ortaya çıktı.
Ayurveda Öğretisi – Üç Dosha
Bütün maddeler varlığın yapı temelleri olan beş unsurdan oluşmuştur, fakat yalnızca canlı olanların üç doshası vardır. Dosha kelime “karartan veya varlıkların bozulmasına yol açan” anlamına gelir ve doshalar dengede olmadıklarında hastalık sürecini başlatırlar.
Bu üç dosha; vata, pitta ve kapha’dır. Bu üç doshanın ahenk içinde olması sağlıklı zihin ve beden uyumunu ortaya çıkarır.
Vatayı boşluk ve hava, Pittayı ateş ve su, kaphayı su ve toprak oluşturur. Üç doshadan birinin baskınlığı aynı zamanda kişinin mizacını belirleyen bir faktördür.
Vatanın işlevleri hereketle ilgili vücut sistemlerini temsil eder. Sinir sisteminin faaliyetlerini yok etme ve nefes alma süreçlerini kontrol eder. Ve diğer doshaları yönlendirir. Pittanın işlevleri ısı ve metabolizmayla ilgili vücut fonksiyonlarını temsil eder. Sindirim ve algılamayı yönetir. Kapha, fizyolojinin yapısal yönlerini temsil eder ve biyolojik dayanıklılık, doğal doku direnci ve uygun vücut yapısından sorumludur.
Ayurveda Öğretisi ’nde üç doshayı dengelemek temel prensiplerden biridir. Çeşitli diyetler, masajlar, çeşitli bitkilerle oluşturulan kürler, aromatik yağlar, meditasyon teknikleri ve nefes egzersizleri uygulamaları zihin ve beden uyumu için gerekli olan temel yapıtaşlarıdır.
“Yediğimiz değil; özümsediğimiz şeyiz.”
